Gefermenteerde haring ('surströmming')

Nog nooit heeft bedorven vis zo gestonken, maar zo lekker gesmaakt. Surströmming is een traditioneel gerecht uit Noord-Zweden dat ontstond in de 16e eeuw toen Zweden een zouttekort had. Tegenwoordig is de vis berucht vanwege zijn stinkende geur, maar liefhebbers prijzen surströmming om zijn geweldige smaak.

Wat is surströmming?

In het voorjaar wordt de kleine Oostzeeharing gevangen en gezouten om ‘m vervolgens te laten gisten. Dan gaat hij ongeveer een maand in een blik voordat hij in de winkel en op tafel belandt. Het proces van gisting (of ‘zuren’, zoals de Zweden het noemen) gaat door in het blik en dat levert een opbollend blik met gegiste haring of ‘surströmming’ op. De geur is scherp en de smaak is rond en tegelijkertijd pikant met een onmiskenbare zuurheid.

Wanneer eet je surströmming?

De officiële première van gefermenteerde haring ('surströmmingspremiär') is op de derde donderdag van augustus. Maar over het algemeen is eind augustus tot begin september een populaire tijd om te genieten van surströmming.

In Alfta, Hälsingland, vindt op 19 augustus 2023 's werelds grootste surströmmingfestival plaats.

Waar eet je surströmming?

Buiten. Dat is sowieso altijd het beste.

Surströmming wordt geassocieerd met Noord-Zweden in het algemeen en de Ulvön-eilanden in de Hoge Kust in het bijzonder. Deze eilanden produceren al meer dan honderd jaar gefermenteerde haring en veel restaurants in de omgeving hebben de lokale delicatesse op hun menukaart staan.

Als je geluk hebt, staat surströmming misschien ook op het menu van traditionele restaurants in andere delen van Zweden. In Stockholm serveren restaurants zoals Tennstopet, Sturehof en Knut in het seizoen meestal ook gefermenteerde haring.

Blikjes surströmming kan je kopen in de Zweedse supermarkten en online. Wel goed om weten is dat je de blikjes surströmming bij veel luchtvaartmaatschappijen niet mag meenemen.

Wie eet surströmming?

Traditionele Zweden, fijnproevers en avontuurlijke toeristen. En de laatste jaren ook influencers die zich aan de Surströmming Challenge wagen op sociale media.

Waarom eet je surströmming?

Surströmming eten is een traditie en een sociale activiteit. Liefhebbers omschrijven de smaak als rijke umami. Het is ook een excuus om een gefermenteerd haringfeest te geven, 'surströmmingsskiva' genaamd.

Zo eet je surströmming als een local:

Aangezien het blik onder druk staat, open je de surströmming het best in een bak water. Je wast ‘m, maakt ‘m schoon en rolt ‘m in tunnbröd (een soort van gezoet flatbröd) met boter aardappelschijfjes en blokjes ui. Drink er bier en een borrel bij en omring je met vrienden. Open het blik wel buiten, anders stinkt je huis maanden naar de surströmming.

Nog niet overtuigd dat surströmming iets voor jou is? Doe in plaats daarvan mee aan een rivierkreeftenfeestje, een andere Zweedse traditie die eind augustus plaatsvindt.