Hälsingland: een gebied rijk aan cultuur en wilde natuur

Op slechts een paar uur rijden ten noorden van Stockholm ligt de provincie Hälsingland, met uitgestrekte bossen, leuke dorpjes en een mooie kustlijn. Het afwisselende landschap – van valleien en bergketens tot archipels – is perfect om te wandelen, kajakken en wilde dieren te spotten.

De boeren van Hälsingland, die al sinds de ijzertijd actief zijn, staan bekend om hun vindingrijkheid en verdienen hun brood met veeteelt, bosbouw en linnenproductie. Met hun opgebouwde rijkdom bouwden ze prachtige houten huizen, bekend als ‘Hälsingegårdar’ (versierde boerderijen van Hälsingland), die nu op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan. Hälsingland heeft ook een rijk culinair erfgoed, gevormd door lokale ingrediënten en aloude smaken. Hier is ‘van boer tot bord’ geen trend, maar een traditie.

Hälsingland bestaat uit zes gemeenten: Bollnäs, Hudiksvall, Ljusdal, Nordanstig, Ovanåker en Söderhamn.

Dompel je onder in het unieke culturele erfgoed van Hälsingland

Hälsingland heeft een van de meest bijzondere culturele schatten van Zweden: de versierde boerderijen van Hälsingland. Hoewel er nog vele van deze houten boerderijen in de regio staan, zijn er zeven door UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed vanwege hun unieke architectuur en rijk versierde interieurs. Ongeveer vijftig van de boerderijen zijn open voor het publiek.

Hier zijn vier boerderijen die zeker een bezoek waard zijn:

• Erik-Anders in Asta, vlakbij Söderhamn – Een prachtig bewaard gebleven boerderij uit de jaren 1820, die op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat, met kunstwerken van de familie Knutes. Er is een bezoekerscentrum, een café, een winkel en een tuin in de stijl van de jaren 1920. Je kunt er ook overnachten.
• Gästgivars in Vallsta, vlakbij Bollnäs – Nog een boerderij die op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat en bekend staat om zijn prachtige gestencilde interieurs van de 19e-eeuwse kunstenaar Jonas Wallström. Er zijn rondleidingen, een ambachtelijke winkel en een restaurant waar Zweedse klassiekers worden geserveerd.
• Fågelsjö Gammelgård (‘Bortom Åa’) – Een historische boerderij die zijn oorsprong vindt in de 17e-eeuwse Finse nederzetting. De goed bewaarde locatie biedt een kijkje in het leven van een welvarende boerenfamilie, compleet met een traditionele bakkerij. Fågelsjö staat ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
• Stenegård in Järvsö – Een 19e-eeuwse boerderij met tuinen, ambachtelijke winkels, speeltuinen en leuke eetgelegenheden. Stenegård is een levendig cultureel centrum en een geweldige plek voor bezoekers van alle leeftijden.

Voor een diepere duik in dit unieke erfgoed volg je de Hälsingland Farm Trail (‘Stora Hälsingegårdars väg’) – een bewegwijzerde route met een gratis Engelstalige audiogids. Deze route voert je door pittoreske dorpjes en langs verschillende historische boerderijen die open zijn voor bezoekers.

De cultuur van Hälsingland is echter meer dan alleen maar grote boerderijen. Hier zijn muziek, ambachten en volkstradities nog steeds springlevend – van lokaal geweven textiel tot hedendaags design.

Als je nieuwsgierig bent naar het erfgoed van de Zweedse linnenproductie, ga dan eens langs bij Växbo Lin, een werkende molen in het dorp Växbo. Vlakbij biedt Växbo Kvarn een historische omgeving met ambachtelijke winkeltjes en lokaal geproduceerd eten.

Een andere must-see is Gränsfors Bruk, waar nog steeds met de hand wereldberoemde bijlen worden gesmeed. Vlak naast de deur zet de Gränsfors Flower Pot Factory de lange traditie van keramiek in het gebied voort.

En als je nieuwsgierig bent naar hoe textielerfgoed en modern, duurzaam design samenkomen, ga dan naar Holma Market, een creatief hergebruikconcept in een gerenoveerde fabrieksruimte.

De natuur en wilde dieren van Hälsingland ervaren

Hälsingland is het hele jaar door een toffe plek om naartoe te gaan, met outdooravonturen voor elk seizoen. Het landschap is super divers, van diepe bossen en glinsterende meren tot ruige bergen en kustarchipels. Het is perfect om te wandelen, fietsen, peddelen en vissen – of in de winter om te langlaufen, skiën en sneeuwschoenwandelen. Wat het seizoen ook is, de natuur zorgt voor een geweldige setting om actief op ontdekking te gaan.

In de meest beboste regio van Zweden is de wilde natuur nooit ver weg. In de diepe bossen leven elanden, lynxen, wolven en beren, hoewel je ze niet vaak ziet. Als je deze schuwe dieren op een veilige en spannende manier wilt zien, kun je meedoen aan een rondleiding met Wildlife Sweden of een bezoek brengen aan het Vildriket-park in Järvsö.

Op zoek naar een ander soort winteravontuur? Probeer eens een hondenslee met Sweden Husky Tours of Adventure Husky, waar vriendelijke husky's je door het besneeuwde landschap van Hälsingland leiden.

Vissers kunnen hun hengel uitgooien in rivieren en meren die rijk zijn aan vis, waaronder forel, vlagzalm en snoek. Peddelaars zullen genieten van de 250 kilometer lange kanoroutes van de rivier Voxnan, die door de rustige natuur slingeren met tal van schilderachtige stopplaatsen.

Adrenalinejunkies moeten naar Järvsö Bergscykel Park gaan, uitgeroepen tot het beste mountainbikepark van Zweden, met routes voor alle niveaus. En als de sneeuw valt, verandert Järvsöbacken in een gezinsvriendelijk skigebied met 23 pistes en speciale kindergebieden.

Proef de smaken van Hälsingland – waar de natuur het belangrijkste ingrediënt is

In Hälsingland is eten echt verbonden met de natuur, tradities en de seizoenen. Een van de lokale specialiteiten is ‘Hälsingeostkaka’, een lichtzoete cake op basis van kwark die je het lekkerst eet met room en bergbraambessenjam. Probeer hem eens bij Ystegårn Café & Bistro of Café Agnes op de Ol-Anders-boerderij. Een andere klassieker is ‘kolbulle’, een rustieke spekpannenkoek die vaak boven een open vuur wordt gebakken tijdens zomerevenementen in de regio. Deze pannenkoek wordt liefkozend het ‘nationale gerecht’ van Hälsingland genoemd.

Om het culinaire erfgoed van de regio te proeven, ga je naar Växbo Krog, waar seizoensgebonden menu's worden samengesteld op basis van lokale ingrediënten. In Bollnäs serveert Lilla k's Trädgårdskök creatieve, op de tuin geïnspireerde gerechten met een mix van Zweedse en internationale invloeden. Järvsö Lanthandel brengt traditionele smaken in een eigentijdse context en combineert een boerderijwinkel en restaurant met een sterke focus op duurzaamheid en kwaliteit.

Design en dineren komen samen bij Månses Design in de buurt van Söderhamn, waar elegant opgemaakte maaltijden worden geserveerd op servies dat je ook mee naar huis kunt nemen. En langs de noordkust van Hälsingland vind je in oude vissersdorpen met verweerde boothuizen en uitzicht op zee een aantal uitstekende restaurants aan zee.

Proef bij je maaltijd lokale bieren van Stormare Bryggeri, mede opgericht door acteur Peter Stormare, of probeer ambachtelijke sterke dranken van Tevsjö Destilleri, gemaakt met regionale granen en volgens traditionele methoden.

Hoe je ook besluit om je weg door Hälsingland te eten, het landschap is nooit alleen maar een decor. Het maakt deel uit van de smaak.