Skip to main content
Gammelstad Church Town in het noorden van Zweden
Gammelstad Church Town is een UNESCO-werelderfgoed in het noorden van Zweden. De 424 houten huizen, gelegen rond de 15e-eeuwse stenen kerk, werden ooit gebruikt door gelovigen die ver moesten reizen om bij de kerkdienst te komen.
Foto credit: Gammelstad Visitor Centre

Gammelstad in Luleå

Net buiten de stad Luleå vind je een bijzonder historisch plekje: Gammelstad. Een absolute aanrader om een middagje rond te slenteren tussen de eeuwenoude Zweedse huisjes en de prachtige geschiedenis van Noord-Zweden te beleven.

Het oude en nieuwe Luleå

Dit eeuwenoude stadje was oorspronkelijk het stadshart van Luleå voordat het in de 17e eeuw verschoven werd naar de huidige plek van Luleå. De tegenwoordige locatie van Luleå was dichterbij de kust en kreeg met een haven een waardevolle toevoeging. Vanaf toen werd dit de Nieuwe Stad Luleå (Luleå Nya Stad) genoemd en het oude stadje werd De Oude Stad van Luleå (Luleå Gamla Stad), wat al snel Gammelstad werd. Gammelstad is nu de thuisbasis van een stukje uniek cultureel erfgoed.

Middeleeuws kerkdorp

Hier vind je de grootste Middeleeuwse stenen kerk van Noord Zweden uit 1492 en het best bewaarde kerkdorp ter wereld met 404 houten kerkhuisjes en in totaal 552 aparte kamers is dit het grootste en best bewaarde voorbeeld van een kerkdorp in Zweden. Dit is waar de stad Luleå gesticht werd en waar eeuwen geleden het stadje van een kerkdorpje uitgroeide tot een handelsstad.

Kerkdorpen werden gebouwd in een tijd dat aanwezigheid bij de kerkdiensten verplicht was en een bezoek alleen op zondag te ver weg was voor de meeste kerkgangers om op één dag te doen. Gammelstad werd niet alleen bewoond vanwege de kerkdiensten op zondag, maar waren ook voor sociale omgang van groot belang. Gedurende de kerk weekends ontmoeten mensen elkaar in hun mooie kleding en werden er vriendschappen gesloten, huwelijkspartners gevonden en werd er zaken gedaan.

Bezoek aan Gammelstad

Vandaag de dag zijn de meeste huisjes nog altijd in privé bezit, maar er zijn ook genoeg huisjes die toegankelijk zijn en beheerd worden door de Nederluleå Local History Society. Gammelstad staat op de Unesco Wereld Erfgoed lijst sinds 1996, wat betekent dat het dorp goed beschermd en onderhouden wordt.

Een bezoek aan Gammelstad is een echt stapje terug in de tijd. Neem een rondleiding en leer alles over de bijzondere historie van dit oude stadje. Neem een kijkje in de oude kerk en bezoek het Hägnan Outdoor Museum. In het museum kun je zien hoe het leven er in het dorp uitzag tussen de 18e en 20e eeuw. In december worden er speciale lantaarn verlichte rondleidingen georganiseerd.