Beleef het echte Zweedse Kreeftenfeest

Een hoogtepunt op de Zweedse kalender is ‘kräftskiva’ (Kreeftenfeest). Dit jaarlijks feest vier je met rivierkreeftjes met veel bijgerechten, drankjes en vrolijke liedjes: het is een echt zomerfeest dat Zweden van alle leeftijden dierbaar is. De geschiedenis gaat terug tot in de 16e eeuw, toen het populair begon te worden bij het koningshuis. In de 17e eeuw begonnen Zweden op grotere schaal rivierkreeft te eten. De naam kräftskiva werd bedacht in de jaren dertig en wordt verondersteld te zijn afgeleid van het 19e-eeuwse rivierkreeftritueel ‘kräftsupa’ dat draaide om rivierkreeft en alcoholische drankjes. Wat betreft de kräftskiva zoals we die nu kennen, die traditie nam in de jaren zestig van de vorige eeuw een grote vlucht.

Het kräftskiva-seizoen begint begin augustus en loopt meestal tot ver in september. Tegenwoordig is er geen specifieke datum vastgesteld, hoewel het rivierkreeftenseizoen traditioneel begint op de eerste woensdag van augustus, als gevolg van het historische verbod op het vissen op rivierkreeftjes tussen november en 7 augustus. De meeste kreeftenfeesten vinden buiten plaats op de lange zomerdag, waarbij het meeste uit de dag wordt gehaald.

De rivierkreeft - waar vind je die?

De rivierkreeft kun je omschrijven als een mini kreeft en smaakt hetzelfde als z'n grotere soortgenoot, met heerlijk sappig vlees. Vooral Zweedse rivierkreeften zijn gewild. Zoetwatervarianten (‘signalkräfta’ en ‘flodkräfta’) gedijen goed in meren en rivieren in heel Zweden, terwijl de langoustine in zee wordt aangetroffen (‘havskräfta’) en veelal wordt gegeten aan de westkust. Tussen de verschillende kreeftenfeesten vind je dus soms kleine regionale verschillen.

Rivierkreeften zijn nachtdieren en worden 's nachts gevangen in potten met netten. Een visvergunning is vereist, en zelfs als je er een hebt, zijn er beperkingen. Vanaf januari 2020 is het vissen op het signaalras in het Vättern-meer bijvoorbeeld alleen toegestaan ​​in drie weekenden, in plaats van vijf. Zweedse rivierkreeftjes zijn ook verkrijgbaar in supermarkten en bij viswinkels. Om aan de enorme vraag te voldoen en uitputting van rivierkreeftjes in de Zweedse wateren te voorkomen, worden de schelpdieren geïmporteerd uit China, Turkije en de VS - gebieden waar de delicatesse ook op grotere schaal wordt gegeten.

Gekookt in water, zout en suiker, vaak gemarineerd in bier en altijd afgetopt met een flinke pluk dille, verandert de rivierkreeft tijdens het koken van zwart in rood. De kreeftjes worden koud gegeten en hoog opgestapeld op grote schalen. Niet alleen lekker, maar het is ook echt een feest voor het oog.

De Zweedse rivierkreeftpartij - meer dan de som der delen

De traditie van kräftskiva maakt al zo'n 100 jaar deel uit van de Zweedse cultuur, en hierbij draait het niet alleen om felrode rivierkreeftjes. Het brengt mensen bij elkaar en kan vele vormen aannemen, van gezellige familiebijeenkomsten tot meer hedonistische feesten, die tot diep in de nacht duren. Het komt vaak voor dat gasten aankomen met bijgerechten, zoals een salade, een taart of vers gebakken brood. In Zweden noemen we dit gemeenschappelijke gebruik ‘knytkalas’ of ‘knytis’.

De benodigdheden

Wat zijn de essentiële ingrediënten van dit augustusfeest, afgezien van het hoofdingrediënt zelf? Romige cantharellen op toast zijn favoriet, net als vers gebakken brood, belegd met boter en plakjes ‘Västerbottenost’ - een heerlijke kaas gemaakt in de provincie Västerbotten aan de noordoostkust. En verder is een quiche gemaakt van deze kaas is een ander kräftskiva-ingrediënt.

De avond is eigenlijk niet compleet zonder bier en ‘snaps’ - gearomatiseerde shots van aquavit. Het ceremonieel achterover gooien van deze shots gaat gepaard met gezang. ‘Helan Går’ is het bekendste kräftskiva-liedje.

Met de tijd meegaand, is deze traditionele viering aangepast. Tegenwoordig zie je ook veel vegetarische en veganistische opties op tafel, zoals artisjok (die op dezelfde manier wordt gegeten als een rivierkreeft), tofu in pekel en tomatenquiche. In lijn met de toegenomen focus van de Zweedse culinaire scene op duurzaamheid, staan biologische producten en lokaal geproduceerde ingrediënten centraal.

Tips voor beginners

Het Kreeftenfeest is een gewoonte met bepaalde eigenaardigheden. De feestvierders dragen bijvoorbeeld papieren hoedjes en tafels zijn meestal versierd met een decor met een rivierkreefthema.

Hoe eet je deze schaaldieren nou het beste? Draai de riverkreeft op de buik en zuig de pekel op. Slurpen is bijna verplicht, je hoeft niet beleefd te zijn. Wring vervolgens de staart eraf en haal het meest gewilde deel van het rivierkreeftvlees eruit met een rivierkreeftmes, en til het achterschild op om de heerlijke "rivierkreeftboter" te onthullen - een gelige, boterachtige pasta die achter het hoofd wordt gevonden. De klauwen kunnen het beste worden gekraakt met een rivierkreeftmes en het sappige vlees kan eruit worden gepulkt met een speciaal gereedschap met scherpe punten - hoewel je het goed zult redden met een vork of je blote handen.

Zorg ervoor dat je servetten en een schaal water met citroen bij de hand hebt. Een slabbetje is ook geen slecht idee. Een kräftskiva is een prachtige, maar ietwat rommelige aangelegenheid - een feest dat je nooit zult vergeten.