Gotland - waar geschiedenis uit het Vikingtijdperk en unieke natuur elkaar ontmoeten

Iedereen die ooit op Gotland geweest is, zal beamen dat deze plek iets magisch heeft. Dit unieke eiland voor de zuidoostkust van Zweden heeft het allemaal: natuurschoon, opmerkelijke geschiedenis en unieke lokale smaken.

Als je door de geplaveide straten van Visby dwaalt, de grootste plaats aan de oostkust van het eiland, lijkt het alsof je in de middeleeuwen bent beland. De eigenaardigheid van de straten van Visby, met zijn idyllische huisjes en prachtige, veelvoudige zoetgeurende rozen, dragen bij aan de unieke charme van de stad. Maar ook buiten de stadsgrenzen valt er veel te ontdekken.

Gotland staat bekend als een hotspot voor fijnproevers en profiteert van de heerlijke lokale producten die op het eiland verkrijgbaar zijn, waaronder natuurlijk versgevangen vis. Daarnaast heeft het eiland meerdere ambachtelijke brouwerijen.

Het eiland is het hele jaar door een bezoek waard aangezien elk seizoen zijn unieke charme heeft. Maar het eiland komt vooral tot leven in de zomer, wanneer de temperaturen rond de 20°C schommelen en ook het water een ideale temperatuur heeft. Zelfs als zwemmen niet aan de orde is, heeft de karakteristieke kustlijn van Gotland veel te bieden. De zeerotsen, of 'raukar' zoals ze in het Zweeds worden genoemd, aan de rotsachtige oostkust zijn een bijna buitenaards gezicht.

Ontdek het culturele erfgoed van Gotland

In 1995 kwam Visby op de lijst van UNESCO-werelderfgoedplaatsen, en met reden: Visby is de best bewaarde versterkte handelsstad van Noord-Europa. Tussen de 12e en 14e eeuw was het de belangrijkste Hanzestad van de Oostzee.

Het historische stadsbeeld van Visby bevat een groot aantal belangrijke architectonische gebouwen en structuren uit de 13e eeuw. 'Ringmuren' (de stadsmuur van Visby) die het eeuwenoude centrum omringt, inclusief torens en poorten, werd gebouwd tussen 1250 en 1288 en is zo'n 3,5 kilometer lang.

Bezoek onze Visby-bestemmingspagina voor meer reistips.

Vikingliefhebbers komen goed aan hun trekken op Gotland. Het eiland is namelijk bezaaid met begraafplaatsen uit de Vikingtijd, zoals een 15 hectare groot terrein in Stenkyrka met zo'n 1000 graven. In het Gotland Museum's Fornsalen in Visby vind je een verzameling zilver uit de Vikingtijd en in Stavgard Vikingagård, een gereconstrueerd Vikingdorp, kun je een dag uit het leven van een Viking beleven.

Hou je van moderne cultuur? Stop dan zeker bij Körsbärsgården (de kersentuin) in Storsudret. Dit bekroonde centrum voor kunst en architectuur omvat een hedendaagse kunsthal, een beeldenpark en een café dat al tientallen jaren een culturele hotspot is.

Als je over het eiland reist, zul je waarschijnlijk handgeschreven borden langs de wegen tegenkomen met de tekst 'Loppis'. Gotland staat vol rommelmarkten en voor de koopjesjagers zijn er volop mogelijkheden om op zoek te gaan naar tweedehands meubels, kleding en snuisterijen.

Verken de natuurlijke wonderen van Gotland

Gotland heeft prachtige natuur en meer dan 100 natuurgebieden. Of je nu houdt van betoverende klimop-bossen, zandstranden of ruige zeerotsen; dit eiland heeft voor elk wat wils.

Zeerotsen of 'raukar' zoals ze in het Zweeds worden genoemd, zijn kalkstenen monolieten die zijn ontstaan door natuurlijke erosie tijdens de laatste ijstijd. Ze komen vaak voor op het eiland en de beroemdste hebben namen gekregen. Ga je op zeerotssafari? Dan mag je Lergravsporten en Hoburgsgubben zeker niet missen, of ga naar Fårö waar nog meer indrukwekkende zeerotsen te zien zijn.

Omdat Gotland grotendeels vlak is, is het een droombestemming voor fietsers. De kust van Eksta is een populair fietsgebied dat veel te bieden heeft. Deze kuststrook ligt in een idyllisch natuurgebied en loopt langs de westkant van het eiland, van het vissersdorp Djupvik tot Hammarudden.

Wandelen is ook een populaire buitenactiviteit op Gotland. Östkustenleden is een 78 km lange wandelroute door acht gemeenten en acht natuurgebieden van Anga tot Närsholm, terwijl de 30 km lange Klintkustleden zich uitstrekt tussen Björkume en Hallshuk langs kliffen, moerasland en oude vissersdorpjes. Je kunt ook een pelgrimstocht maken van Roma Kungsträdgård naar Dalhem: een pelgrimspad van 7 kilometer dat het hele jaar door toegankelijk is. Meer informatie over buitenactiviteiten vind je op gotland.com.

Verlang je naar een verfrissende duik of een ontspannen dagje zonnen? Dan heb je keuze te over: van met water gevulde kalksteengroeven tot meren in het binnenland en kilometerslange stranden. Over het algemeen bestaat de noordwestkust uit rotsachtige stranden en de zuidoostkust uit zandstranden. Voor gezinnen met kleine kinderen zijn er voldoende stranden
met ondiep water om uit te kiezen, zoals Tofta, Nisseviken en Sudersand. Of doe zoals de plaatselijke bevolking en ga met de auto of fiets op zoek naar je eigen verborgen juweeltje.

3 andere eilanden om te bezoeken als je op Gotland bent

Fårö

Geen reis naar Gotland is compleet zonder een bezoek aan Fårö. Deze charmante bestemming ligt ten noordoosten van het hoofdeiland en bereik je met een gratis boottocht van 6 minuten vanaf Fårösund. Fårö bestaat volledig uit kalksteen en bevat een aantal indrukwekkende 'raukar' (kalkstenen zeerotsen). Hoewel het grootste deel van het eiland ruig is, beschikt het ook over zandstranden, velden en weilanden. Het is niet verwonderlijk waarom de wereldberoemde Zweedse regisseur Ingmar Bergman verliefd werd op dit eiland. Hij bracht hier een groot deel van zijn leven door van de jaren '60 tot aan zijn dood in 2007.

Stora Karlsö

Op 30 minuten varen ten zuidwesten van Klintehamn liggen Stora Karlsö en het kleinere buureiland Lilla Karlsö, die bekend staan om hun prachtige flora en fauna. Tijdens de zomermaanden kun je pasgeboren zeekoetkuikens van de karakteristieke steile kliffen van Stora Karlsö zien springen. Het eiland bestaat uit versteende koraalriffen omgeven door kalksteen en heeft meer dan 20 grotten. Kortom, een paradijs voor vogelaars en het op één na oudste natuurreservaat ter wereld.

Gotska Sandön

Nationaal Park Gotska Sandön is het meest afgelegen eiland in de Oostzee, gelegen op zo'n 40 kilometer ten noorden van Fårö. Het is tussen mei en september per boot bereikbaar vanuit Fårösund op Noord-Gotland en Nynäshamn op het Zweedse vasteland. Het eiland is onbewoond en bestaat uit kilometerslange zandstranden en donkere dennenbossen, die voortdurend veranderen door de wind en golven. Natuurlijke schoonheid op haar puurst.

De unieke smaken van Gotland's eten en bier

Het eten en drinken op Gotland is een innovatieve mix van traditie en duurzaamheid. Dankzij Gotland’s rijke geschiedenis als handelspost ontwikkelden de inwoners een voorliefde voor ingrediënten uit verre landen. Saffraan is daar een voorbeeld van. ‘Saffranspannkaka’ (saffraanpannenkoek, op basis van rijst) wordt geserveerd met slagroom en jam gemaakt van dauwbraam - een braamverwant ook wel bekend als salmbär – en is een Gotlandse klassieker die je zeker moet proeven.

Gotland heeft ook een lange traditie in de visserij, dus je vindt er ook veel soorten seafood op de menukaarten terug. Ben je meer een vleeseter, dan kun je het lokale lamsvlees proberen. Het fokken van schapen gaat terug tot in het Viking-tijdperk en het vlees staat bekend om zijn specifieke textuur en smaak. Lamsvlees (en wol) zijn typische producten van Gotland, zelfs op de vlag van Gotland siert een schaap.

Ramslök (wilde knoflook), truffel en asperges - wit, groen en paars - gedijen goed op Gotland. De Gotlandse truffel die je hier vindt, is uniek voor het eiland. Het is een echte regionale delicatesse en wordt ook wel de zwarte Bourgogne-truffel genoemd. De inwoners zijn er zo gek op, dat ze de truffel zelfs een eigen speciaal festival gegeven hebben dat jaarlijks in november plaatsvindt. Tijdens dit weekendlange evenement kun je jezelf helemaal onderdompelen in de wereld van truffels. Geniet van diverse activiteiten, waaronder truffelmarkten, truffeljachten en workshops en seminars door truffelexperts uit het veld. Veel deelnemende restaurants bieden de mogelijkheid om truffels te proeven die op verschillende manieren zijn gekookt - van informele tentjes tot verfijnde eetgelegenheden.

Wil je wat drinken bij al die lekkernijen, ga dan voor de lokale ‘Gotlandsdricka’ - een rokerig-zoet, traditioneel bier met jeneverbessen-smaak – dat al eeuwen op het eiland gemaakt wordt. Lokaal gebrouwen bier van andere soorten is ook nooit ver buiten bereik. Gotlands Bryggeri is een gerenommeerde brouwerij met een lange lijst van biersoorten die veelal geserveerd worden in de bars en restaurants van het eiland. Je vindt er ook tal van microbrouwerijen - kijk uit naar Barlingbo, Hop Shed Brewery en Snausarve Gårdsbryggeri, om er maar een paar te noemen. Tevens het vermelden waard zijn de gearomatiseerde sterke dranken van Boge Bränneri en de gin van Gotland Spirits en Hellström. Drink je liever wijn? Boek dan een rondleiding door de wijngaard van Långmyre Vineri waar je ook een paar van hun vaak uitverkochte wijnen kunt proeven.

De beste restaurants van Gotland

Een van de vele goede restaurants op Gotland is Lilla Bjers, ongeveer 7 kilometer ten zuiden van Visby. Ze serveren groenten die uitsluitend worden geoogst op de biologische boerderij van het restaurant en het vlees en zuivel is afkomstig van kleinschalige producenten op het eiland. Het menu bevat tal van klassieke smaken van Gotland, zoals truffel en saffraan, maar deze zijn op een innovatieve manier aangepast. Lilla Bjers werd uitgeroepen tot beste biologische restaurant bij de European Organic Awards 2022.

Krakas Krog is een andere hoogstaande optie, gelegen in Kräklingbo in het oosten van Gotland. De gerechten worden bereid met seizoensgebonden, lokale producten en vlees van boeren uit de buurt en uit de tuin van het restaurant. Er worden ook heerlijke lokale wijnen en niet-alcoholische dranken geserveerd, waaronder Krakas' apple must (een smaakvolle, troebele appelsap). Dit bekroonde restaurant staat in de prestigieuze Michelin-gids.

Smakrike Krog & Logi in Ljugarn staat volledig in het teken van gedenkwaardige en duurzame eetervaringen. Het seizoensmenu is samengesteld om niet alleen de smaken van Gotland over te brengen, maar tevens de sfeer van het eiland. Truffels behoren tot hun expertise en in de herfst wordt een vijfgangen truffelmenu aangeboden.

Bij Katthammarsviks Rökeri, verderop aan de oostkust, kun je je eigen bord samenstellen met kakelverse lekkernijen uit de zee. Deze familie-rokerij, compleet met restaurant en winkel, biedt het hele jaar door vers gevangen seafood.

Krusmyntagården, even ten noorden van Visby, is een populair restaurant in een idyllische omgeving met uitzicht op zee. Wandel door de kruidentuin en koop je favoriete kruiden om mee naar huis te nemen. In de buurt vind je ook Salthamn, dat bezoekers aantrekt met zijn 'wild dining-concept’ en kooklessen.

Bekijk onze Visby-bestemmingspagina voor tips over eten en drinken in Visby.

Een poging om Gotland samen te vatten is niet eenvoudig. Gotland is een eiland dat je zelf moet ervaren. Onze tip: ga dat vooral doen!